Przeciążona pracą wątroba nie jest w stanie spełniać dobrze wszystkich swoich zadań. Efekty tego widać niestety na skórze, która staje się osłabiona i nie wykonuje prawidłowo swoich działań ochronnych. Mogą pojawić się na niej także stany zapalne, m.in. trądzik, a już istniejące niedoskonałości skórne – nasilić. Jakich tu mamy winowajców i co możemy zrobić, aby wspomóc wątrobę?
Jakie są zadania wątroby?
Niewielu z nas zdaje sobie sprawę, jak ważnym i niedającym się zastąpić żadną medyczną maszyną organem jest wątroba. Odpowiada ona za wiele funkcji w organizmie.
Oto kilka z najważniejszych funkcji wątroby:
- Białka, tłuszcze i węglowodany, które spożywamy, ulegają w wątrobie właściwym przemianom, tak aby mogły być wykorzystane w organizmie.
- Z dostarczonych wraz z pożywieniem aminokwasów wątroba buduje szereg potrzebnych nam białek transportowych, budulcowych i magazynowych, bez których wiele procesów w ciele nie mogłoby prawidłowo funkcjonować.
- Jest magazynem dla witamin (A, B12, D) i minerałów (żelazo, miedź).
- Produkuje niezbędną do prawidłowego trawienia żółć.
- Wytwarza przeciwkrzepliwą substancję – heparynę.
- Odgrywa rolę zarówno w tworzeniu nowych, jak i niszczeniu zużytych krwinek czerwonych.
Poza tym, co jest bardzo ważne także w kontekście zmian skórnych, wątroba uczestniczy w detoksykacji i oczyszczaniu organizmu.
Jak wątroba metabolizuje substancje?
W naszym organizmie w toku przemian metabolicznych powstaje wiele substancji, które muszą być z niego wydalone, bo nie są potrzebne, a ich kumulacja zagrażałaby zdrowiu. Przykładem takiej substancji jest kwas moczowy, którego nadmiar prowadzi do dny moczanowej.
Ponadto spożywamy również substancje obce, takie jak np. różnego rodzaju dodatki do żywności, pozostałości pestycydów, herbicydów, leki czy na przykład zbędne nam produkty metabolizmu drobnoustrojów, w tym obecne w żywności mykotoksyny z niektórych grzybów.
Wszystkie te związki dostają się z krwią do wątroby. Tam w komórkach wątrobowych przebiegają różnorodne reakcje chemiczne mające zobojętnić dostarczone z krwią substancje. Następnie obojętne już związki wysyłane są do dróg wydalania, którymi są głównie nerki, jelita i w jakimś stopniu również skóra. W ten sposób odbywa się stale detoksykacja i oczyszczanie ciała.
Co się dzieje, gdy wątroba jest przeciążona pracą?
Przeciążenie wątroby pracą sprawia, że część jeszcze niepoddanych przemianom substancji może trafić z krwiobiegiem m.in. do skóry, powodując tam szkody.
Skóra jest także jednym z organów zaangażowanych w proces wydalania substancji z organizmu, choć niepierwszoplanowym. Jednak w wyniku dużego obciążenia wątroby metabolizmem i do tego niewydolności podstawowych dróg wydalania, jakimi są nerki i jelita, część metabolitów może również być kierowana do wydalenia przez skórę. Substancje te mogą powodować stan zapalny, osłabiać tkankę skórną, a co za tym idzie – powodować choroby skóry, m.in. trądzik.
Jak problemy wątrobowe wpływają na powstawanie trądziku?
Przeciążona wątroba to z całą pewnością gorsze warunki do leczenia chorób, w tym skórnych, a niektóre zmiany w pracy wątroby powiązane zostały już z możliwością wywoływania trądziku:
- Nieprawidłowa praca wątroby, np. obecność kamieni w woreczku żółciowym, może się manifestować zwiększonym wydzielaniem sebum w strefie T, czyli na czole, nosie i brodzie. Nie zawsze dochodzi do podwyższenia wskaźników wątrobowych, ale zaburzenia chorobowe skóry są widoczne, gdy mamy podniesione wartości ALAT, ASPAT czy bilirubiny.
- Podwyższone wartości cholesterolu LDL i trójglicerydów mogą nasilać produkcję androgenów, a co za tym idzie wzrost produkcji sebum i hiperproliferacji keranocytów, co jest jednym z czynników powstawania trądziku.
- Niewłaściwa dieta, czyli przede wszystkim spożywanie za dużej ilości cukrów prostych, sprzyja wzrostowi ilości tkanki tłuszczowej w wątrobie. Stanowi to znaczne obciążenie tego narządu i sprzyja także niedoborowi białka odpowiedzialnego za równowagę między stężeniem testosteronu a estrogenu. Nadmiar testosteronu z kolei może powodować powstawanie trądziku.
- U 1/5 pacjentów z autoimmunologicznym zapaleniem wątroby pojawia się wśród objawów także trądzik.
Jak więc dbać o wątrobę na co dzień?
Najważniejsze dla prawidłowej pracy wątroby jest to, abyśmy nie obciążali jej dodatkowo toksynami, a więc:
- Zrezygnujmy z używek, takich jak alkohol czy tytoń.
- Postarajmy się o to, aby większość naszych posiłków stanowiły produkty naturalne, a nie przetworzone.
- Unikajmy nadmiaru cukru, który może spowodować stłuszczenie wątroby.
- Ograniczmy do niezbędnego minimum ilość zażywanych leków.
- Prawidłowo się nawadniajmy.
Odciążona wątroba podziękuje nam lepszymi zdolnościami regeneracji organizmu, a w tym i skóry. Lepiej będą także pracowały nasze układy: hormonalny i odpornościowy, których nieprawidłowe działanie odgrywa ważną rolę w patogenezie trądziku.
Opracowanie: mgr farmacji Marta Koziarska
Bibliografia:
- Teległów A., Wojtuń W., Żelaszczyk A., Ptaszek B., Godawska D., Rychlik U., Ocena wybranych parametrów biochemicznych i morfologicznych u młodych kobiet z trądzikiem pospolitym – doniesienie wstępne, „Journal of Laboratory, Diagnostics” 2020.
- Romański K. Wątroba, wydzielanie żółci a ksenobiotyki, „Życie Weterynaryjne” 2009.