Kwasy potocznie nazywane są peelingami chemicznymi. Doskonale złuszczają martwe komórki naskórka. Ponadto redukują lub niwelują wiele dolegliwości skórnych, poprawiając przy tym ogólną kondycję naszej cery. Wśród różnych rodzajów kwasów na uwagę zasługuje m.in. kwas azelainowy, któremu przyjrzymy się w tym artykule i odpowiemy na pytanie jak bezpiecznie go stosować w pielęgnacji skóry trądzikowej i jakich błędów nie popełniać, łącząc go z innymi produktami do pielęgnacji.
Rodzaje kwasów
Wśród kwasów stosowanych do skóry, możemy wymienić:
• AHA, czyli alfa-ahydroksykwasy, inaczej nazywane kwasami owocowymi. Możemy je stosować do każdego typu skóry, ale jeśli chodzi o efekty stosowania kwasów, są one zależne od pH skóry. Do kwasów AHA należą m.in.: kwas glikolowy, mlekowy, migdałowy, cytrynowy.
• BHA, czyli beta-hydroksykwasy. Bardzo dobrze sprawdzą się do skóry tłustej, a także zanieczyszczonej. Ich główną zaletą jest ograniczenie wydzielania sebum. Zaliczamy do nich kwas salicylowy.
• PHA, czyli polihydroksykwasy. Ich głównym wyróżnikiem jest to, że są najdelikatniejsze z wymienionych wyżej kwasów, nie podrażniają skóry. Ze względu na swoje działanie polecane są dla skór wrażliwych i naczyniowych. Rekomendowane są również dla osób ze skłonnością do podrażnień. Głównymi przedstawicielami PHA są glukonolakton i kwas laktobionowy.
- Inne rodzaje kwasów – w tym kwas azelainowy, który ma właściwości przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, złuszczające i rozjaśniające. Z racji właściwości stosowany jest w leczeniu problemów skórnych takich jak: trądzik, trądzik różowaty czy przebarwienia.
Kwasy polecane na trądzik
Kwasy na trądzik charakteryzują się przede wszystkim działaniem złuszczającym. Dzięki temu działaniu oczyszczają dogłębnie pory i przeciwdziałają powstawaniu pryszczy, zaskórników, a w konsekwencji i stanów zapalnych. Dodatkowo ograniczają wydzielanie sebum. Niektóre kwasy mogą likwidować przebarwienia potrądzikowe. Najczęściej polecanymi kwasami, stosowanymi do skóry z trądzikiem są:
- kwas azelainowy,
- kwas migdałowy,
- kwas glikolowy,
- kwas salicylowy.
Z czym możemy bezpiecznie łączyć kwas azelainowy?
Kwas azelainowy możemy stosować w połączeniu z innymi produktami leczniczymi i kosmetycznymi. Pamiętajcie jednak, że zawsze warto wszelkie połączenia kuracji skonsultować z dermatologiem lub kosmetologiem.
Pamiętajmy też o stosowaniu przerw czasowych pomiędzy aplikacjami kolejnych składników aktywnych na leczone okolice.
Kwas azelainowy jest chwalony za to, że jest tak wszechstronny i formułowany w szeregu produktów do pielęgnacji skóry.
Kwas azelainowy możemy bezpiecznie łączyć z:
• antybiotykami (stosowanymi wewnętrznie i zewnętrznie) – zmniejsza to ryzyko namnażania bakterii, dzięki czemu skraca czas antybiotykoterapii.
• kwasami AHA i BHA (np. kwasem salicylowym, glikolowym, mlekowym lub migdałowym). Szczególnie połączenie z kwasem migdałowym jest bardzo efektowne i bezpieczne. Oba kwasy nie działają drażniąco na skórę, ich wspólne działanie zapewnia lepszą skuteczność leczenia zmian trądzikowych. Jeśli chodzi o stosowanie kwasu azelainowego z BHA, zwłaszcza z najczęściej stosowanym kwasem salicylowym, wielu dermatologów waha się przed zalecaniem połączenia tego duetu. Uważa się, że kwas salicylowy dzięki małej cząsteczce może wnikać głębiej w skórę, przez co jest podatny na podrażnienia. Chociaż kwas azelainowy jest o wiele łagodniejszy, połączenie dwóch kwasów na skórze może powodować uczucie suchości, zaczerwienienia i dyskomfortu.
• terapią hormonalną – taka metoda jest bardzo popularną metodą leczniczą stosowaną przez lekarzy.
• tretinoiną – aby udoskonalić działanie keratolityczne (złuszczanie zrogowaciałej warstwy naskórka).
• nadtlenkiem benzoilu – kwas azelainowy wzmocni działanie przeciwbakteryjne tej substancji.
• niacynamidem – zaleca się stosowanie naprzemiennie (kwas azelainowy rano, natomiast niacynamid wieczorem). Stosowanie tych dwóch substancji razem nie powoduje podrażnień skóry. Jednak pH kwasu azelainowego i niacynamidu różni się, co powoduje osłabienie siły działania obu substancji.
• witaminą C – ze względu na fakt, że witamina C jest przeciwutleniaczem, dzięki czemu jest siłą napędową w walce z wolnymi rodnikami, najlepiej stosować ją podczas porannej pielęgnacji skóry, ponieważ dzięki temu będzie działać przez cały dzień, zapewniając skórze ochronę i zdrowie. Następnie wieczorem możesz użyć produktu wzbogaconego kwasem azelainowym, który pozwoli złuszczyć skórę.
Kwas azelainowy – środki ostrożności i przeciwwskazania
Bezwzględnym przeciwwskazaniem do używania kwasu azelainowego jest stosowanie terapii opartej o pochodne witaminy A, czyli retinolu – stosowanego wewnętrznie (doustnie) i zewnętrznie.
Stosowanie leku o nazwie Izotek, zawierającego syntetyczną pochodną witaminy A, również jest przeciwwskazaniem do stosowania kwasu azelainowego, jak również wszelkich innych kwasów.
Tretynoina jest wyjątkiem jeśli chodzi o stosowanie razem z kwasem azelainowym. Jest to organiczny związek chemiczny – metabolit retinolu, który wykazuje działanie złuszczające, hamujące nadmierne rogowacenie naskórka. Najlepiej jest stosować przerwy czasowe pomiędzy aplikacjami kolejnych składników aktywnych na leczone okolice – przykładowo produkty z kwasem azelainowym stosować o poranku, a tretnoinę wieczorem.
Podsumowanie
Kwas azelainowy jest bardzo dobrym wyborem w terapii pielęgnacji skóry dotkniętej trądzikiem i przebarwieniami. Charakteryzuje się działaniem przeciwzapalnym i przeciwbakteryjnym. Działanie keratolityczne (złuszczające) kwasu sprawia, że po regularnym stosowaniu następuje wyrównanie kolorytu skóry i jej wygładzenie. Nadaje się do wszystkich typów skóry, ze względu na minimalne ryzyko podrażnień. Co ważne może być bezpiecznie stosowany w kuracjach łączonych z innymi produktami do leczenia i pielęgnacji skóry trądzikowej.
Sprawdź, jak właściwie stosować Acne-derm z 20% kwasem azelainowym: Kto pyta, ten nie ma kłopotów ze skórą! [faq]
Autorka tekstu: mgr chemii Sylwia Bogdan, w trakcie doktoratu z chemii.
Bibliografia:
[1] Proksch E. pH in nature, humans and skin. J Dermatol. 2018 Sep;45(9):1044-1052. doi: 10.1111/1346-8138.14489. Epub 2018 Jun 4. PMID: 29863755.
[2] Young MC, Zito PM. Azelaic Acid in Acne Vulgaris. J Dermatol Nurses Assoc. 2018;10(3):152-153.
[3] Charnock C, Brudeli B, Klaveness J. Evaluation of the antibacterial efficacy of diesters of azelaic acid. Eur J Pharm Sci. 2004 ;21(5):589-96.
[4] Gupta AK, Gover MD. Azelaic acid (15% gel) in the treatment of acne rosacea. Int J Dermatol. 2007;46(5):533-8. [5] Fitton A, Goa KL. Azelaic acid. A review of its pharmacological properties and therapeutic efficacy in acne and hyperpigmentary skin disorders. Drugs. 1991 May;41(5):780-98. doi: 10.2165/00003495-199141050-00007. PMID: 1712709.
[6] Licui Li, Huixiu Lu, Yanli Zhang, Qian Li, Shaomin Shi, Yaling Liu. (2022) Effect of Azelaic Acid on Psoriasis Progression Investigated Based on Phosphatidylinositol 3-Kinase (PI3K)/Protein Kinase B (AKT) Signaling Pathway. Clinical, Cosmetic and Investigational Dermatology 15, pages 2523-2534.